Alimlər uzun illər apardıqları ciddi araşdırmalar nəticəsində belə bir fikrə gəlmişlər ki, Azərbaycan
ərazisi mədəni əkinçiliyin ən qədim ocaqlarındandır. Sonrakı
mədəni-təsərrüfat inkişafı zəminində cəmiyyətin istehsal
münasibətlərində baş verən köklü dəyişikliklər məhsuldar qüvvələrin,
eləcə də əmək alətlərinin yeni-yeni formalarının yaranmasına müsbət
təsir göstərmişdir.
Bu dövrdə qədim əcdadlarımızın düşünmə qabiliyyəti
artmış, həyatın bəzi sirlərini dərk etmək bacarığı çoxalmış, onlar
əkinəcəklərdə, torpaq sahələrində, mal-qaranın sayının
müəyyənləşdirilməsində, yaşayış evlərinin tikintisində və digər yüzlərlə
həyati işlərdə ölçüyə - hesablamaya ehtiyac duymuşlar. Odur ki, zaman
keçdikcə, daha dəqiq və mükəmməl ölçü vahidləri meydana çıxmışdır. Ağac
uzunluq ölçü vahidi də məhz belə yaranmışdır.
Ağac bu gün ölçü vahidi kimi işlədilmir. Ancaq əski çağlarda,
xüsusilə orta əsrlərdə uzaq məsafələri ölçmək üçün ağacdan daha çox
istifadə edilmişdir. Bir ağac təxminən 6-7 km-ə bərabər götürülmüşdür. Altıağac yaşayış məskəninin adının da bu ölçü vahidi ilə bağlı yarandığını
düşünməyə əsas verən ən tutarlı fakt odur ki, Şamaxıdan Altıağaca qədər
olan məsafə 6-7 ağaca, yəni təxminən 50 km-ə bərabərdir. Bu ölçü vahidi
də şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələrində geniş istifadə olunur.
"Gün o gün oldu ki, Əhməd tacirbaşı qəflə-qatırla gəlib çıxdı
Çənlibelin on beş-iyirmi ağaclığına". "Qoç Koroğlu, xan gəlib, mən
onları Çənlibelin üç ağaclığındakı bulağın başında qoyub gəldim".
Onu da qeyd etməliyik ki,arşın və ağac haqqında qaynaqlarda verilən bilgilər demək olar ki, üst-üstə düşür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder